NHỮNG NGÃ RẼ CUỘC ĐỜI

Những Ngã Rẽ Cuộc Đời

* Cảm hứng từ một cuộc hội thoại với Paul về cuộc đời đầy biến động của cha mẹ Paul [Blog Huyền Chip].


Chúng ta lựa chọn rồi lựa chọn tạo nên chúng ta.
Khi tôi vẫn còn chưa chắc chắn liệu mình có thể sống ở khu ổ chuột Kawangware, Nairobi, một người bạn đề nghị tôi chuyển đến ở căn phòng trống trong căn hộ hai phòng ngủ của anh. Tôi nhận lời, nhưng rồi đổi ý vì muốn rèn luyện khả năng thích nghi của mình. Vài tuần sau đó, anh bị kẻ gian đột nhập và giết chết ngay trong căn hộ đó. Tôi hết sức đau lòng, và không khỏi dằn vặt bản thân chuyện gì sẽ xảy ra nếu như tôi chuyển vào ở với anh: liệu tôi có thể cứu anh, hay liệu tôi cũng đã bị giết?

Có những quyết định sẽ đưa bạn vào một cuộc hành trình mà ngay cả trong mơ bạn cũng không thể hình dung.
Cuộc sống là một chuỗi những “nếu – thì” mà mỗi cái “nếu” đi kèm biết bao nhiêu khả năng không ai đoán trước được. Mỗi quyết định bạn thực hiện đều ảnh hưởng cuộc sống của bạn theo cách này hay cách khác. Một số quyết định thay đổi cuộc sống của bạn trong vài giờ, một số quyết định thay đổi hoàn toàn cuộc sống của bạn từ đó về sau. Không có quyết định đúng hay quyết định sai, bởi không ai có thể đi ngược lại thời gian để thay đổi quyết định để so sánh xem mọi chuyện sẽ thế nào. Nhưng có những quyết định thú vị, và những quyết định tẻ nhạt. Có những quyết định sẽ đưa bạn vào một cuộc hành trình mà ngay cả trong mơ bạn cũng không thể hình dung.
Và cuộc hành trình mà tôi đang đi ngày hôm nay là những gì tôi khi mới 5, 10 hay thậm chí 15 tuổi cũng không tưởng tượng nổi. Nhìn lại, tôi thấy biết ơn hết sức vì những quyết định mình thực hiện đến thời điểm này.

Đó là khi tôi quyết định rời khỏi nhà để lên Hà Nội học, bất chấp gia đình ngăn cản. Đây là một quyết định khiến cho mối quan hệ giữa tôi và gia đình gặp không ít rắc rối, nhưng cũng là quyết định biến tôi từ một đứa trẻ được gia đình chiều chuộng thành một thiếu niên hoàn toàn độc lập.

Đó là ở Hà Nội khi tôi quyết định tổ chức chiến dịch Ôm tự do, chiến dịch đưa tôi vào đồn công an và khiến tôi suýt bị đuổi học. Nhưng đây cũng là chiến dịch dẫn tôi đến với rất nhiều hoạt động xã hội khác, và cuối cùng là một công việc ở Malaysia.

Đó là khi nghỉ việc ở Malaysia mà tôi bắt đầu chuyến đi này. Công việc ở Malaysia tạo cơ hội cho tôi đi du lịch đến nhiều nước. Tôi nhận ra rằng đi ba-lô không đắt, và đi xuyên lục địa cũng không phải là một điều không tưởng. Tôi quyết định thử sức mình xem sao.

Nếu như tôi không thực hiện những quyết định trên, có lẽ đến giờ tôi vẫn là một cô bé thôn quê bẽn lẽn, không biết dùng máy tính, không nói được tiếng Anh, không biết thế giới bên ngoài là thế nào. Có lẽ đến giờ tôi đang học ở một trường đại học nào đó để trở thành kế toán (ở quê tôi mọi người thích con gái làm kế toán lắm). Bố mẹ chắc sẽ mong tôi lấy chồng ngay khi ra trường, một anh chàng hiền lành nào đó cùng quê. Tôi sẽ không bao giờ đến Trung Đông. Tôi sẽ không bao giờ gặp những người mà bây giờ trở thành bạn thân thiết nhất của tôi. Tôi sẽ vẫn còn nghĩ rằng người châu Phi da đen tóc quăn vì ở đây trời nóng. Và bây giờ có lẽ tôi đang đọc nhật ký hành trình của ai đó, ấm ức nghĩ rằng người ta chắc phải may mắn lắm mới có thể đi như thế.

Ngạc nhiên là khi tôi hỏi mọi người rằng quyết định nào đã làm thay đổi cuộc đời họ, nhiều người không trả lời được.
Họ luôn làm những gì mà mọi người muốn họ làm: Đến trường -> Cạnh tranh để vào đại học -> Tìm việc -> Lập gia đình -> Có con -> Già -> Ước gì cuộc sống của họ thú vị hơn một chút. Họ lảng tránh ngã rẽ cuộc đời. Họ bỏ qua cơ hội. Họ từ chối mở những cánh cửa đang khóa. Ai cũng thể đoán cuộc sống của họ sẽ như thế nào sau 10 năm nữa. Dĩ nhiên, sự ổn định và an toàn là những thứ nhiều người mơ ước. Nhưng tôi sẽ rất buồn nếu như sau này mình già, kể cho con cháu nghe về cuộc đời mình và chúng nó chỉ tiu nghỉu: “Sau này lớn lên con không muốn giống bà đâu.”

Còn bạn thì sao? Quyết định nào đã làm thay đổi cuộc đời bạn, hay cuộc sống của bạn lúc nào cũng diễn ra đúng như những gì mọi người mong đợi?


Cuộc đời bắt đầu tại cuối vùng an toàn của bạn
Randall Munroe, nhà sáng lập xkcd từng nói:
“Take wrong turns. Talk to strangers. Open unmarked doors. And if you see a group of people in a field, go find out what they are doing. Do things without always knowing how they’ll turn out. You’re curious and smart and bored, and all you see is the choice between working hard and slacking off. There are so many adventures that you miss because you’re waiting to think of a plan. To find them, look for tiny interesting choices. And remember that you are always making up the future as you go.”

Tạm dịch:

"Hãy quẹo nhầm đường. Nói chuyện với người lạ. Mở những cánh cửa chưa đánh dấu. Và nếu bạn trông thấy một đám đông đang đứng giữa cánh đồng, hãy đến tìm hiểu xem họ đang làm gì. Hãy làm những việc mà không phải lúc nào bạn cũng biết trước được kết quả. Bạn là người tò mò và thông minh và hay chán, và tất cả những gì bạn thấy được là sự lựa chọn giữa công việc và nhàn rỗi. Còn nhiều cuộc hành trình ngoài kia bạn bỏ lỡ bởi vì bạn đang đợi để nghĩ ra kế hoạch trước đã. Hãy bắt đầu từ những lựa chọn thú vị nhỏ nhặt. Và nhớ rằng bạn mới là người tạo ra tương lai của mình khi bắt đầu đi tới."